Otwórz szeroko buzię i podnieś wysoko język.Widzisz tę cienką błonę, która łączy język z dnem jamy ustnej? To właśnie jest wędzidełko podjęzykowe, nazywane też czasami krócej – wędzidełkiem języka. Prawidłowo zbudowane frenulum powinno być na tyle długie, i na tyle elastyczne, aby nie zaburzać ruchomości języka. Powinieneś być w stanie bezboleśnie i bez poczucia ciągnięcia, dosięgnąć językiem do każdego zakamarka jamy ustnej, a także móc się swobodnie oblizać. Niestety dosyć często wędzidełko podjęzykowe jest skrócone. Mówimy wówczas o ankyloglosji. Jest to jedna z najczęstszych wad budowy anatomicznej narządów mowy. Skrócenie wędzidełka podjęzykowego może mieć różny stopień i różne skutki, które mogą ujawniać się na różnych etapach życia. Skrócone wędzidełko języka może nieść ze sobą wiele negatywnych skutków i utrudniać życie na każdym z etapów: od niemowlęctwa do starości. U najmłodszych często wiąże się z trudnościami w pobieraniu pokarmu. Dziecko szybko się męczy, je bardzo długo, ale wcale nie pobiera wiele pokarmu.
Jakie objawy wskazują na występowanie skróconego wędzidełka?
Do objawów mogących wskazywać na występowanie u dziecka ankyloglosji (skróconego wędzidełka) należą m.in.: bolesne karmienie, płytkie zasysanie, pogryzione, pokrwawione, zmaltretowane sutki, poczucie, że karmienie dziecka jest niekończącym się, trwającym 24 godziny na dobę obowiązkiem, nadmierne ulewanie, refluks, występowanie podczas karmienia dźwięków przypominających klikanie i mlaskanie, biały nalot na języku często błędnie diagnozowany jako pleśniawka, płaczliwość, męczliwość podczas pobierania pokarmu, zachowania unikowe, np. odchylanie głowy, trudności ze snem, nieprzybieranie na wadze. krócone wędzidełko języka może uniemożliwiać osiąganie prawidłowej pozycji spoczynkowej języka. To pozycja, w której język unosi się do podniebienia i opiera o przedni górny wał dziąsłowy. Nieprawidłowa pozycja spoczynkowa oznacza również nieprawidłowe połykanie pokarmów. W niezaburzonych warunkach połykanie odbywa się z językiem uniesionym ku podniebieniu. Każda styczność języka z podniebieniem pomaga w formowaniu prawidłowego kształtu łuku podniebiennego. Jeżeli język nie ma możliwości „masowania” podniebienia, nie zostanie ono odpowiednio obniżone i rozszerzone. U dziecka wykształci się podniebienie wysoko wysklepione, tzw. podniebienie gotyckie.
Konsekwencje?
Kości jamy ustnej nie rozrastają się wówczas w prawidłowy sposób. W wyniku braku miejsca w łukach zębowych dochodzi do stłaczania zębów. Dodatkowo przestrzeń jamy nosowej zostaje znacznie zmniejszona. Dzieje się tak w związku ze zbyt wysoko wysklepionym podniebieniem, które „zabiera” część miejsca, normalnie przeznaczonego na rozwój jamy nosowej. Zmniejszenie nosogardzieli to prosta droga do oddychania przez usta. To z kolei jeszcze bardziej wysklepia podniebienie oraz powoduje szereg innych negatywnych konsekwencji, z przerostem wszystkich migdałów włącznie.
Mowa kształtuje się na podstawie funkcji i nawyków wypracowywanych podczas wcześniejszych niezliczonych ćwiczeń połykania, gryzienia, przeżuwania. Dziecko ćwicząc ssanie, a później odgryzanie, gryzienie i żucie, wzmacnia narządy mowy – ćwiczy mięśnie języka i warg.
Siła i umiejętność niezależnej kontroli tych ruchów (np. umiejętność poruszania językiem bez jednoczesnego poruszania żuchwą) warunkuje możliwości sprawnego, czystego artykułowania dźwięków. Jeśli podstawowe procesy takie jak: oddychanie, połykanie i prawidłowa pozycja języka są zaburzone, to zbudowana na ich podstawie wymowa również nie będzie prawidłowa.
Gdzie szukać pomocy?
Jeżeli podejrzewasz, że ty sam albo twoje dziecko macie skrócone wędzidełko, szukaj specjalisty, który pomoże Ci to sprawdzić. Jeśli masz trudności z karmieniem niemowlęcia, udaj się do doradcy laktacyjnego albo logopedy. Zabiegu podcięcia wędzidełka dokonują dentyści, chirurdzy stomatolodzy, laryngolodzy. Zabieg trwa kilka minut i najczęściej odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Język po podcięciu musi być też w odpowiedni sposób masowany, tak żeby nie doszło do ponownego zrośnięcia się tkanek. Ćwiczenia trzeba wykonywać systematycznie, bo środowisko jamy ustnej sprzyja szybkiemu gojeniu się ran. Dokładnych instrukcji na temat tego jak ćwiczyć, powinna dostarczyć osoba przeprowadzająca zabieg.
Do zabiegu warto się też odpowiednio przygotować. Odpowiednio. prowadzona stymulacja ma na celu rozluźnienie mięśni dna jamy ustnej, co ułatwia sprawne przeprowadzenie całej procedury. Doskonałych wskazówek na ten temat udziela dr Mira Rządzka w broszurze „Projekt Frenulotomia”.
Zapraszamy do kontaktu z Logopedą w celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji i wskazówek! Pani Iwona chętnie podejmie się współpracy w tym zakresie i zajmie się opieką logopedyczną nad dzieckiem przed i po ewentualnym zabiegu.